MEDUSA’NIN GÖZYAŞLARI KORKUDAN MERHAMETE
Denizin sesi, zamanın ötesinden gelir.
Bir kadının gözlerinden süzülen tuzlu yaşlarla karışır o ses.
Onun adı Medusa — denizlerin kızı, tapınakların lanetlisi, yüzüne bakanı taşa çeviren ama kimsenin
kalbini göremediği kadın.
Mit onu hep “canavar” diye anlatır, oysa bu hikâye bir canavarın değil, bir kalbin ağıtıdır.
Bir tanrı tarafından incitilen, bir tanrıça tarafından lanetlenen ve insanlık tarafından yanlış anlaşılan
bir kadının hikâyesidir.
Onun gözyaşları, korkunun ve gücün birleştiği o en eski dua gibidir:
“Beni görün, ama korkmayın.”
Medusa’nın gözlerinden taş değil, hakikat dökülür.
Ama insanlar hakikati görmeye dayanamazlar; o yüzden gözyaşlarını yılanlara çevirdiler.
Çünkü en çok korktukları şey, bir kadının ağlayan gücüdür.
Hesiod’un Theogonia’sında Medusa, Gorgon kardeşlerin en küçüğüdür.
Tek ölümlüdür; yani kaderin acısını en çok hissedendir.
Ovidius’un Metamorfozlar’ında ise hikâye başkadır:
Medusa, Athena’nın tapınağında Poseidon’un zorlamasına uğrar.
Suçlu değildir ama tanrıça tarafından cezalandırılır.
Çünkü patriarkanın düzeninde kadın ya kutsaldır ya lanetli; ikisi birden olamaz.
Athena, tapınağının kirletilmesini affetmez ama öfkesini suçludan değil, kurbandan çıkarır.
Medusa’nın saçlarını yılana, güzelliğini korkuya dönüştürür.
İşte o an, tanrıların sessizliğinde ilk kadın ağlamaya başlar.
Gözyaşları taşlaşır, çünkü kimse onun ağlayışını duymak istemez.
Bu sahne yalnız bir mit değil, tarihsel bir yankıdır: adaletsizliğe uğrayan her kadının susturulmuş sesidir.
Medusa’nın gözyaşları, hâlâ yeryüzünde yankılanan o eski ağrının adıdır.
Antik çağda bakış büyülü bir güç sayılırdı.
Birine bakmak, ona nüfuz etmekti; göz, ruhun aynasıydı.
Medusa’nın bakışı bu yüzden lanet değil aynadır:
Bakan, kendi korkusunu görür.
Taşa dönüşmek, kendi hakikatini kaldıramamaktır.
Medusa kimseyi öldürmez; insan kendi korkusuna bakarken donar.
Yani asıl güç onun gözlerinde değil, insanın kendi içindeki karanlıkta saklıdır.
Jung buna gölgeyle yüzleşme der.
İnsanın reddettiği yanıyla karşılaşması, önce korku, sonra aydınlanmadır.
Medusa’nın gözyaşları, bu sürecin simgesidir:
Korkudan bilince, suçluluk duygusundan affa uzanan sessiz bir geçiş.
Perseus’un görevi, Medusa’nın başını kesmektir.
Ama o doğrudan bakmaz; Athena’nın verdiği parlak kalkanı ayna gibi kullanır.
Medusa’yı kendi yansımasında görür ve bu yansıma aracılığıyla onu alt eder.
Bu sahne, bilincin doğuşudur.
Kalkan, insanın farkındalığıdır; korkuya doğrudan değil, bilinçle bakmak gerekir.
Aynanın parıltısında Medusa’nın gözyaşları parlar ve belki de Perseus’un kılıcı bir kurtuluştur artık.
Onun kanından iki canlı doğar: kanatlı at Pegasus ve Khrysaor.
Yani ölümden doğum, lanetten umut çıkar.
Bu, mitolojinin en eski yasasıdır: her yıkımın içinde bir yeniden doğuş saklıdır.
Athena, Medusa’nın başını kalkanına takar.
Artık o yüz, korkunun değil, korumanın simgesidir.
Evlerin kapısına, tapınakların alınlığına işlenir; “Gorgoneion” adıyla bir tılsım olur.
Yani lanet, kutsanmaya dönüşür.
Bu, acının kader olmaktan çıkış anıdır.
Medusa artık düşman değil, rehberdir.
Korku, bilinçle birleştiğinde koruyucu olur; tıpkı gözyaşının suya karışınca rahmete dönüşmesi gibi.
Sufi sembolizminde gözyaşı, kalbin arınmasıdır.
Tasavvufta insan, ağladıkça temizlenir; çünkü gözyaşı, nefsin ateşini söndürür.
Medusa da böyle bir arınmanın simgesidir.
Yılanları benliğin kıvrımlarını, gözyaşları merhametin doğuşunu anlatır.
Kuran’da “gözyaşıyla dua edenler” övülür.
Medusa, pagan dünyanın bu duasını temsil eder:
Susarak, ağlayarak, affederek konuşmak.
O, Tanrı’ya değil, insanın vicdanına ayna tutar.
Bugün her kadın, bir parça Medusa’dır.
Toplum onu ya yüceltir ya taş eder; ama ikisi de görmez.
Oysa Medusa’nın hikâyesi, görülmekten değil, anlaşılmaktan bahseder.
Onun gözyaşları artık korku değil, güçtür.
Sanatta, edebiyatta, sinemada yeniden doğar.
Bir ressamın fırçasında, bir kadının sessiz direnişinde, bir annenin merhametinde…
Her gözyaşı, bir lanetin çözülmesidir.
Medusa ölmedi; şekil değiştirdi.
Artık bakış değil, gözyaşıyla taşsızlaştırıyor kalpleri.
Korku taş eder, merhamet eritir.
Medusa’nın gözyaşları, taş kesilmiş bir dünyanın yeniden yumuşamasıdır.
Her damla, bir affediştir.
O fısıldar:
“Beni lanetli sanmayın.
Ben, haksızlığa uğramış her kalbin gözyaşıyım.
Bakışım değil, ağlayışım kutsaldır.”
Ve belki de tüm mitlerin en insani sözü onun ağzından dökülür:
“Affediyorum.”
Yazar : Sevda Doğangüzel
Astrolog, Nefes Terapisti, Ruhsal Rehber
Instagram: @sdg.healing
Kaynakça
Hesiod, Theogonia
Ovidius, Metamorphoses
Jean-Pierre Vernant, Myth and Thought among the Greeks
Marina Warner, Monuments and Maidens
C. G. Jung, Arketipler ve Kolektif Bilinçdışı
Erich Neumann, The Great Mother
Joseph Campbell, Kahramanın Sonsuz Yolculuğu
